Parę miesięcy temu poświęciłem kilka tekstów tematowi budżetu obywatelskiego. Mówiło się o nim głównie wiosną, gdy władze Zamościa ogłaszały ten pomysł, a następnie poddały go ekspresowym konsultacjom społecznym. Nie przyniosło to wprawdzie skutku oczekiwanego przez osoby zaangażowane we wszelkiej maści ruchy obywatelskie, ale teraz już większego znaczenia to nie ma. Zwłaszcza, że termin zgłaszanie pomysłów dawno już minął, zarządy osiedli zdążyły już swoje pomysły zainstalować. Teraz trwa kampania wyborcza, tak więc budżet obywatelski chwilowo zszedł na dalszy plan, ale prawda jest taka, że cały czas będzie on gdzieś w tle. A wszystko wybuchnie na początku przyszłego roku, gdy nadejdzie pora wiosennych zebrań osiedlowych, a tym samym wyborów pomysłów zgłoszonych do budżetu obywatelskiego.

Większość innych miast ten wybuch przechodzi właśnie teraz. Tym samym głosowania nad budżetem obywatelskim siłą rzeczy wplątały się w kampanię przed listopadowymi wyborami samorządowymi, co nie zawsze jest dobre, a ściślej rzecz ujmując rzadko kiedy jest dobre. Chodzi tu bowiem nie tyle o pomysły (a przynajmniej nie tylko o nie), lecz o to, kto je zgłosił, bo już niekoniecznie o to, kto na nie wpadł. Konsekwencją jest pomieszanie tych dwóch kwestii, a nierzadko kłótnie, które - jak wiadomo - do niczego nie prowadzą. Warto jednak śledzić dokładnie losy budżetów obywatelskich w innych miastach, aby uniknąć rzeczy przynajmniej niesmacznych, jeśli nie przykrych.

Tu ważna uwaga - na całe szczęście władze Zamościa jasno sprecyzowały, że budżet obywatelski może grupować wyłącznie pomysły remontowo-inwestycyjne, a nie rzeczy "miękkie", jak choćby koncerty czy festyny. A tak się składa, że wiele innych miast dopuszcza wszystko, co jest moim zdaniem prostą drogą do nauczenia obywateli zwykłej rozrzutności. Na przykład w Krakowie, będąc na meczu Hutnika Nowa Huta, byłem świadkiem, jak spiker zachęcał widownię do głosowania na organizację klubowego jubileuszu. Rozumiem, że Hutnik to kawał historii krakowskiej piłki nożnej, mieliśmy przecież czas, że właśnie ten klub był jedynym reprezentantem Krakowa w tzw. Ekstraklasie (a pamiętam jeszcze boje Hutnika w Pucharze UEFA z Siergiejem Szypowskim w bramce oraz Krzysztofem Bukalskim i Waldemarem Adamczykiem w polu z AS Monaco), ale mimo wszystko trudno uznać mi taki pomysł za wnoszący coś istotnego w życie całej społeczności Nowej Huty.

Zamościa może dotyczyć inna rzecz, której aktualnie doświadcza niezbyt daleki nam przecież geograficznie Lublin. Oto bowiem jedna z tamtejszych spółdzielni mieszkaniowych tak bardzo zatroszczyła się o frekwencję w tym przedsięwzięciu, że porozsyłała mieszkańcom karty do głosowania. Co więcej, karty zostały już wypełnione - poparto w nich konkretne projekty. Mieszkańcy mają za zadanie wyłącznie wpisać do formularzy swój numer PESEL i nawet nie muszą nic dalej z tymi papierkami robić. O ciąg dalszy obiegu dokumentów też bowiem zadbają zaradni pracownicy spółdzielni, którzy odwiedzą mieszkańców, aby wspomniane papierki od nich odebrać.

Zamojski system głosowania nad budżetem obywatelskim od tego typu dosłownych działań również będzie wolny. Wszystko rozstrzygnie się podczas zebrań na osiedlach. Nie znaczy to jednak, że nie będzie dochodziło do innych nadużyć - pomysłowość ludzka naprawdę nie zna granic. Zachęcam Państwa do gruntownego zapoznania się ze zgłoszonymi projektami. To one są bowiem najważniejsze (oraz ich prawdziwi autorzy), a nie to, kto zachęca do ich poparcia. Traktujmy budżet obywatelski jako szansę na to, by na naszych osiedlach pojawiły się rzeczy, o których mówiliśmy od dawna, lecz dopiero teraz możemy je zrealizować. Takie, których szczerze potrzebujemy i których piewcy nie liczą przede wszystkim na korzyści własne.