40. ZLT: reżyser Jerzy Zoń o spektaklu "Ślepcy"

Z dyrektorem Teatru KTO i reżyserem emocjonującego spektaklu "Ślepcy", którego premiera odbyła się 18 czerwca 2010 r. na krakowskim Rynku Głównym, w dniu śmierci Jose Saramago, portugalskiego noblisty, autora "Miasta ślepców", pierwowzoru widowiska - rozmawiam o sztuce zaprezentowanej na Rynku Wielkim w Zamościu, która zainaugurowała 40. Zamojskie Lato Teatralne (21.06.)

Jak zauważyła Grażyna Kawala z Zamojskiego Domu Kultury, kierownik programowy ZLT - aktorzy byli niesamowici w swoich prawie kaskaderskich wyczynach. Jerzy Zoń, reżyser spektaklu odparł, że jego aktorzy uchodzą w kraju za najbardziej wytrenowany zespół aktorski. To są lata ćwiczeń.

- Spektakl przejmujący i drastyczny. Chce nas pan przestraszyć? - wyraziłam swoją opinię o spektaklu.

Jerzy Zoń: -Troszeczkę tak. Zapędziliśmy się w życiu w coś takiego, że się nie rozpoznajemy, że się nie widzimy, pędzimy gdzieś przed siebie. Patrzymy i nie widzimy się. Słuchamy, nie słysząc się. I to o tym jest, że nie widzimy swojej odrębności, swojego piękna, wspaniałości i człowieczeństwa. Oślepliśmy. I to jest diagnoza. Jest oczywiście nadzieja, bo w finale wszyscy odzyskują wzrok, poza jedną osobą.

- Jest to kobieta, a ja sądzę, że bardziej zasadnie byłoby gdyby to był mężczyzna, jak choćby Putin, który "zaraża" cały świat.

Jerzy Zoń: -Zaraża czymś innym. Putinowcy to są ci od łóżek, te ciemne typy, bo to jest rodzaj obozu. To jest tak wymyślone, tak zresztą jest w książce Jose Saramago "Miasto ślepców" , że oni wszyscy zarażają się i ci, co jeszcze widzą, a potem już uciekają od siebie. A potem anarchia i anarchia. To był wielki pisarz, laureat Nagrody Nobla.

- Bardzo nas pan poruszył tym spektaklem. A co w planach?

Jerzy Zoń: -Spektakl "Peregrinus". To spektakl, który wędruje ulicami miasta. Diagnozuje człowieka konsumpcyjnego, pracownika korporacji. Zespół mieszka na wystawie sklepowej i potem idzie w miasto. Może za rok tu zagramy. Przedstawienie także bez tekstu, z piękną muzyką. Elegancko ubrani ludzie idą do pracy z takimi samymi walizkami, tańczą, bawią się, jedzą. Dokładnie tak, jak to teraz jest wymyślone w korporacjach, pod dyktando.

- Pana teatr jest teatrem zaangażowanym.

Jerzy Zoń: -"Grzebiemy" w człowieku. Takie samo jest nasze drugie przedstawienie "Chór Sierot", który z kolei traktuje o sieroctwie. Jest grupa dzieci pod opieką dwóch opiekunek. To jest podobny temat, tylko trochę inaczej. Ta obcość, wyobcowanie. XXI wiek - wszyscy mówili, że jeżeli nie będzie duchowy, to go nie będzie. Na razie nie jest duchowy. Niektórzy twierdzą, że XXI wiek będzie pod znakiem kobiety. Może trochę bardziej niż XX wiek, ale kobiecość to dla mnie duch ciepły, to jest duch, ale tego jeszcze nie ma.

- Czy świat znajdzie "lekarstwo" na zarazy/pandemie XXI wieku? Czy jest jakiś ogień oczyszczenia?

Jerzy Zoń: -Tak, ogień. Ja, niestety, uważam, że może idą czasy, choć może przesadzam, że "rąbnie" w kodzie kultury, w kodzie informacji, we wzajemnych odnoszeniach i coś się zmieni. Wie pani, to jest tak jak upadek Cesarstwa Rzymskiego. Wszyscy myśleli, że będzie koniec świata, nie, powstaje inna epoka, inny kod porozumienia, coś innego. Upadło Cesarstwo Rzymskie, upadnie i nasza kultura. Jeżeli ja czytam wywiad z psychologiem dziecięcym i pani psycholog rozmawia z Madzią, 12-letnią dziewczynką, która się świetnie uczy, kocha rodzinę, rodzice ją kochają, a psycholog pyta ją: Madziu, jakie są twoje lęki, jakie są twoje niepokoje, i ona odpowiada: Ja boje się, że znajdę się w takim miejscu, że nie ma Wi-Fi. Bo jak nie ma Wi-Fi, to ona nie może się zalogować do Facebooka. One żyją w wirtualnej rzeczywistości. Psycholog się pyta, czy widzimy dzieci idące z tornistrami do szkoły? Nie widzimy, dzieci są zawożone do szkoły, itd., itd., do tego doszło. Atomizacja kompletna.

- Czy jest coś, ktoś w stanie to powstrzymać?

Jerzy Zoń: -Nie wiem. Jestem artystą, który komentuje i zadaje pytania. Sam nie znam odpowiedzi.

- Pytanie, czy jest ktoś, kto zna odpowiedź?

Jerzy Zoń: -Są procesy. Myślę, że natura to też wyreguluje. Wieli Regulator. Jest teza, że to wojna reguluje, że trzeba zabić ileś milionów ludzi. To już są niemodne koncepcje, to nic nie pomoże. Natomiast kryzysy totalne kultury. Kultury, tak. Nie jest to wesołe.

- Gratuluję "Buławy Hetmańskiej" i spektaklu.

Jerzy Zoń: - Dziękuję bardzo.

Zobacz podobne:
     Jarosław Fedoryszyn o "Testamencie Szewczenko" / 2015-07-17
     40. ZLT: Spektakularny "Testament Szewczenko" / 2015-07-17
     Na podsumowanie święta teatru / 2015-07-16
     40. ZLT: "Poskromienie złośnicy" na łonie natury / 2015-07-09
     Znów to nagłośnienie / 2015-07-02
     40. ZLT: "Romeo i Julia w Zamościu" / 2015-06-30
     40. ZLT: Piekielna "Intryga" w ZDK / 2015-06-29
     40. ZLT: Dantejskie sceny na Rynku Wielkim, czyli "Ślepcy" Teatru KTO / 2015-06-27
     Zainaugurowano jubileuszowe 40. Zamojskie Lato Teatralne / 2015-06-25
     40. Zamojskie Lato Teatralne - wygraj wejściówkę / 2015-06-17
     Człowiek i nadczłowiek - retransmisja z Royal National Theatre / 2015-06-13
     Jubileuszowe 40 Zamojskie Lato Teatralne TUŻ! / 2015-06-13
     Konkurs na maskę teatralną rozstrzygnięty / 2015-06-13
     Początki Zamojskiego Lata Teatralnego - wystawa fotografii / 2015-06-10
     Bitwy rodów - Romeo i Julia w Zamościu / 2015-06-10
     40. Zamojskie Lato Teatralne - program / 2015-05-24
     Kolejne castingi do spektaklu "Romeo i Julia" / 2015-05-19
     "Romeo i Julia w Zamościu" - konkurs na scenę balkonową / 2015-05-11
     "Romeo i Julia". Przedstawiamy artystów / 2015-05-09
     "Romeo i Julia" - casting dla tancerzy / 2015-05-06

Warto przeczytać:

[do góry]