|
|
 Na 140. urodzinach Bolesława LeśmianaLizakowy niebieski tort, popiersie z lodu, zabawy na lodowisku, czytanie poezji wybitnego polskiego Poety, "lampiony na szczęście" i słodki poczęstunek od restauratorów z Rynku Wielkiego. Tak zamościanie zainaugurowali "Rok Bolesława Leśmiana w Zamościu" w dniu jego 140. urodzin (22.01.).
-Niniejszym rozpoczynamy świętowanie. Rok 2017 w Zamościu jest Rokiem Leśmiana. Bolesław Leśmian był nierozerwalnie związany z Zamościem, tutaj pracował jako notariusz, tutaj tworzył swoje najpiękniejsze dzieła. Przez cały rok będziemy celebrować rocznicę jego urodzin i rocznicę jego śmierci - mówił Andrzej Wnuk, prezydent miasta Zamość - inaugurując Rok Leśmianowski w Zamościu.
A co było wcześniej? Senat odrzucił kandydaturę Bolesława Leśmiana na jednego z patronów 2017 roku w naszym kraju. Objawił się więc powszechny lament, że źle się stało... Ale przecież Senat poprzedniej kadencji mógł uhonorować Poetę w 75. rocznicę jego śmierci (godna data) i ogłosić rok 2012 Rokiem Leśmiana. Tak czy inaczej, Polak przekorny jest...
By uczcić pamięć poety w 140. rocznicę jego urodzin i 80. rocznicę jego śmierci, na XXIV Sesji Rady Miasta Zamość VII kadencji (28.11.2016 r.) podjęto uchwałę ogłaszającą rok 2017 Rokiem Bolesława Leśmiana w Zamościu. Geniusz języka mieszkał w naszym mieście, w Domu Centralnym ("Centralka") pod numerem 13, w okresie od 10 maja 1922 r. do 14 maja 1935 r. (do nas przyjechał z Hrubieszowa). Pracował jako notariusz przy Sądzie Pokoju, a potem przy Sądzie Okręgowym (za Andrzejem Kędziorą). Tej pracy nie lubił, ponieważ przede wszystkim był Poetą. W Hrubieszowie przygotował do druku "Łąkę" (1920), najwybitniejszy tom poety, a w Zamościu pisał utwory, które weszły do następnego tomu wierszy, "Napój cienisty" (1936), ostatniego zbioru wydanego za życia poety. Zmarł w 1937 roku, a w rok po jego śmierci ukazał się ostatni tom poezji: "Dziejba leśna" (1938). Za Zamościem nie przepadał, w końcu był urodzonym warszawiakiem, co nie oznacza, że nie udzielał się w jego życiu kulturalnym i towarzyskim.
Bolesław Stanisław Lesman (tak został ochrzczony) pochodził ze znanej rodziny księgarzy warszawskich. Naciskany przez ojca, ukończył prawo i tego nazwiska używał jako notariusz. Antoni Lange wymyślił jego pseudonim: Leśmian. Tak narodził się poeta, choć z datą urodzin były trzy wersje.
Twórczość Leśmiana współczesnym wydawała się spóźnionym echem Młodej Polski, dlatego zbywali ją lekceważeniem. Nie dostrzegali jej nowatorstwa i oryginalności, które przyczyniły się z czasem do uznania Leśmiana za najwybitniejszego poetę swoich czasów i jednego z najważniejszych polskich poetów dwudziestowiecznych, którego poezja cieszy się zarówno zainteresowaniem badaczy literatury, jak i czytelników.
Żadna z kobiet Leśmiana - a było co najmniej trzy wielkie miłości - nie doczeka symbolicznego powrotu poety, renesansu jego twórczości szczególnie widocznego od lat 60., kiedy jego wiersze śpiewali m.in. Ewa Demarczyk i Czesław Niemen, a Marek Grechuta z Krystyną Jandą - kilkanaście lat później - duetem "W malinowym chruśniaku" przywołają pamiętne lato miłości.
Bez wątpienia, czy to z powodu szkolnej lektury, czy też przekory, choć może bardziej za sprawą książek biograficznych wydanych w ostatnich latach przez trzech wybitnych leśmianologów: Piotra Łopuszańskiego, Jarosława Marka Rymkiewicza i Adama Wiesława Kulika - fala zainteresowania biografią Leśmiana i jego poezją - poety zjawiskowego, a może też "niebieskiego ptaka" - kulminowała na początku XXI wieku. Zainteresowanie twórczością Leśmiana stale rośnie, zarówno w Polsce, jak i na świecie.
Natomiast pamięć o Poecie z Zamościa jest stała. Świadczy o tym chociażby działalność Towarzystwa Leśmianowskiego, Ulice Poetyckie i Ogólnopolski Konkurs Poetycki im. B. Leśmiana Zamojskiego Domu Kultury, plener dedykowany Poecie organizowany przez BWA Galeria Zamojska, oraz co trzeba podkreślić - inicjatywy Zamojskiego Towarzystwa "Renesans", kierowanego przez Elżbietę Gnyp. Należy tu docenić organizowane od lat Leśmianowskie Biennale Sztuki i w jego rezultacie - zgromadzenie wielkiej kolekcji prac, dla których inspiracją była poezja Bolesława Leśmiana. Rok Leśmiana w Zamościu nie odbywa się po raz pierwszy. Przywołam fragmenty rozmowy z Elżbietą Gnyp, opublikowanej na portalu Zamość onLine 22.10.2010 r.
- Chciałabym także prosić aby odniosła się pani do Roku Leśmiana. Wasze dzieła, projekt upamiętnienia Leśmiana w historii Miasta, cieszył się dużym zainteresowaniem.
Elżbieta Gnyp - Dziękuję bardzo, przekażę to wszystkim członkom Towarzystwa. Leśmian to wspaniała osobowość, bardzo kontrowersyjna w Zamościu, ale też duchowo bardzo ciekawa, literacko bardzo ciekawa. Myślę, w sensie takiego "śladu Leśmianowego" - ciekawa dla Zamościa. Tutaj każdy kamień mówi o tym i można dyskutować czy kochał Zamość, czy nie, to jakby nie ma znaczenia, ponieważ pozostawił ogrom i wartość tej spuścizny literackiej. Fakt, że ta ziemia, powietrze, natura inspirowała go do tego to jest ta wartość, którą powinniśmy się cieszyć. Wyszłam z inicjatywą przed kilkoma laty odkrycia Leśmiana jakby na nowo i troszkę inaczej, poprzez sztuki plastyczne. Stąd zamysł wystawy do poematu "Łąka", bo ta jak gdyby "rozlewa się" i otacza cały Zamość i zajmuje też tą przestrzeń między Zamościem a Hrubieszowem. Stąd też takie związki. Do udziału w pierwszej wystawie zaprosiłam kilku artystów z kraju, naturalnie z naszego środowiska zamojskiego także do takiej wspólnej realizacji. Wystawę pokazywaliśmy w kilku innych galeriach i muzeach. Była prezentowana w Hrubieszowie, w Zwierzyńcu, w Nadrzeczu - w Galerii 2000, cieszyła się dużym zainteresowaniem i akceptacją.
-Ta wystawa, te spotkania i taka chęć oglądania i czytania Leśmiana poprzez obraz zainspirowała mnie do tego, by nie było to wydarzenie jednorazowe i stąd pomysł na cykl dwuletni wystaw - Zamojskie Biennale Sztuki do poezji Leśmiana, każdorazowo do innego wiersza, czy innej książki bo różne są te inspiracje. Był już "Malinowy chruśniak", była "Dziejba leśna", a w przyszłym roku czeka nas kolejna odsłona plastyczna, a chodzi mi po głowie "Napój cienisty", bo on może najbardziej jest związany z Zamościem, bo książka tutaj została wydana.
- Pojawił się kolejny pomysł, zapewne nie tylko przy okazji wystawy, gromadzenia dzieł i w ten sposób stworzyliście całkiem bogatą kolekcję dzieł sztuki.
Elżbieta Gnyp - Kocham poezję a Leśmian jest mi szczególnie bliski. Z kolekcją Leśmiana to było tak, że jedno wydarzenie stwarza kolejne. Tak się wydarzyło ostatnio. Wśród uczestników biorących udział w wystawie był dr Włodzimierz Pastuszak. Po raz kolejny odkrył inaczej Leśmiana i twórczość na ten temat sprawiała mu ogromną przyjemność. Zachęcony atmosferą, reakcją publiczności, ciepłem i serdecznością uznał, że prace, które powstały, powinny się znaleźć tutaj i przekazał Towarzystwu trzy swoje grafiki. Myśmy uznali, że to jest świetny moment do tego żeby budować kolekcję do poezji Leśmiana. Ja przekazałam tę informacje innym artystom w kraju. Pomysł się podoba i mam taką nadzieję, że Zamość się wzbogaci, mieszkańcy, my wszyscy, o inną wersję, inną odsłonę poezji, a i też osobowości Leśmiana. Więc, jeśli te marzenia o jakimś pomieszczeniu będą możliwe w Zamościu do realizacji, to będzie okazja ich prezentacji, bo sztuka jest w kontakcie z widzem.
Byłoby dobrze, gdy ta kolekcja Leśmianowska Zamojskiego Towarzystwa "Renesans" została zaprezentowana także w trakcie aktualnego Roku Leśmiana w Zamościu szerszemu gronu.
Wracając do wydarzenia z okazji 140. rocznicy urodzin Bolesław Leśmiana warto dodać, że uroczystość przyciągnęła zarówno młodych jak i starszych zamościan i gości. Młodszym spodobał się i smakował lizakowy tortu w kolorze niebieskim, przygotowany przez Manufakturę Słodyczy. Co prawda nie znalazłam odpowiedzi na pytanie - dlaczego lizaki były niebieskie, więc spekuluję - może z powodu koloru oczu Poety, może dlatego, że często używał "odcieni niebieskiego" w swoich wierszach, a może po prostu dlatego, że jawi się nam Leśmian (z powodu nad wyraz interesującego i nietuzinkowego żywota) jako "niebieski ptak"...
Można było podziwiać "jubilerską" robotę twórców z Warszawy, którzy w 250 kg bryle lodu wyrzeźbili popiersie Bolesława Leśmiana. Powstawaniu dzieła kibicowano, a potem genialnego Poetę już w swoim towarzystwie fotografowano. Podobny? Zapewne...
Równolegle na lodowisku na Rynku Wielkim odbywały się pokazy i trening z Dorotą Pieńkoś - mistrzynią Polski w jeździe figurowej na lodzie. Fitness Platinium rozruszał na dobre dzieci i młodzież przeprowadzając blok zajęć sportowych na śniegu.
Miłośników twórczości Leśmiana nie mogło pomieścić patio restauracji Morandówka, gdzie Książnica Zamojska zorganizowała wspólne czytanie utworów poety. Jako pierwszy interpretował wiersz Leśmiana Patryk Pawelec, laureat Grand Prix w finale 61. Ogólnopolskiego Konkursu Recytatorskiego w 2016 r., który odbył się w Ostrołęckim Centrum Kultury. Na "popołudniu z Leśmianem", wśród innych zacnych osób, nie zabrakło Zbigniewa Dmitrocy, pisarza, bajkopisarza, poety, dramaturga, tłumacza poezji rosyjskiej, satyryka, publicysty, etc. Sądzę, że na Leśmianie, który nie miał zbyt wielu przyjaciół w Zamościu i zdecydowanie więcej czasu niż na spotkaniach spędzał w Ogrodzie Botanicznym, tak liczne i szacowne grono czytające jego wiersze zrobiłoby wrażenie.
Urodziny i to tak znamienitej osoby zobowiązują. Aby staropolskiej gościnności stało się zadość, restauracje: Bohema, Morandówka, Skarbiec Wina, Hotel Mercure, Arte Hotel, Pijalnia Czekolady, Corner Pub, Padwa, Zamościanka Muzealna, Blue Pub, Kameralna, Klub Sobie Pan i Cofta Cafe częstowały urodzinowych gości "czym chata bogata".
Podczas całej urodzinowej imprezy na telebimie ukazywały się teksty Bolesława Leśmiana przygotowane przez ZDK. Na zakończenie trzygodzinnego programu urodzinowego zgromadzeni wypuścili do nieba 140 "lampionów szczęścia" - ufundowanych przez Wydział Kultury i Sportu oraz Wydział Turystyki i Promocji UM Zamość.
I jeszcze na podsumowanie jako, że pisać każdy może - parafrazując Cypriana Norwida:
Coś ty Zamościowi zrobił, Leśmianie,
Że ci z lodu bryły kuje popiersie,
Nie pamiętając wcześniej...
Coś ty Zamościowi zrobił, Leśmianie,
Że ci z lizaków tort funduje,
A poezji twojej nie rymuje...
Coś ty Zamościowi zrobił, Leśmianie,
Że urodziny twoje świętuje,
I po 140. latach cię adoptuje...
Coś ty uczynił światu, Leśmianie,
Że teraz wszyscy cię honorują,
Pierwej wyśmiewając i separując...
A Poeta powróci jeszcze w nie jednej odsłonie "Roku Bolesława Leśmiana w Zamościu", także na łamach portalu Zamość onLine...
autor / źródło: Teresa Madej
dodano: 2017-01-24 przeczytano: 4753 razy.
Zobacz podobne:
Warto przeczytać:
|
|
|
|
