Co prawda daleko było lutowej sesji zamojskiej Rady Miasta do pobicia rekordu długości trwania obrad, ale to nie znaczy, że była ona uboga w wydarzenia. Ależ skąd! Nie brakowało podczas jej trwania ani kontrowersyjnych punktów, ani zażartych dyskusji. Dziś jednak chcę się skupić w zasadzie na dość krótkim wycinku całych obrad, bo też i poniekąd zostałem wywołany do tablicy.

Oto bowiem jedna z mieszkanek naszego miasta odwołała się w swojej wypowiedzi na ratuszowej mównicy do mojego artykułu, co już samo w sobie zawsze stanowi wyróżnienie dla autora tekstu. Pani mieszkającej przy ulicy Mariana Buczka chodziło konkretnie o felieton "Kiepska pamięć IPN-u", w którym poruszyłem temat pomnika jeńców radzieckich na Karolówce, którego usunięcia ma się od nas domagać Instytut Pamięci Narodowej. Niemniej pomnik pomnikiem, ale część mieszkańców znacznie bardziej zainteresowała sprawa zmiany nazw ulic, bo to też jest pokłosie ustawy przyjętej w ubiegłym roku przez parlament. Napisałem wówczas, że to IPN wskazał zamojskiemu magistratowi ulice, których nazwy trzeba zmienić. Tymczasem mieszkańcy osiedla Promyk na zebraniu z władzami usłyszeli, że ulice wskazał samorząd.

Ponieważ pisząc o tej sprawie opierałem się wyłącznie na danych pochodzących z innych lokalnych mediów, byłem żywo zainteresowany wyjaśnieniami ze strony magistratu. No i przyznam, że odpowiedź dyrektora Wydziału Geodezji i Gospodarki Nieruchomościami Urzędu Miasta Krzysztofa Stopyry nie zwaliła mnie z nóg tylko dlatego, że siedziałem solidnie oparty o mównicę. Otóż prezydent wysłał najpierw pismo do IPN-u z listą wszystkich nazw ulic i placów Zamościa z prośbą, aby Instytut sam wskazał samorządowi ulice, którym trzeba nadać nowe miana. Tymczasem dyrektor lubelskiego oddziału placówki odpisał, że wprawdzie IPN jest zobowiązany do pomocy samorządom, ale to same samorządy mają przedstawić Instytutowi do oceny konkretne arterie z nazwami budzącymi kontrowersje. Nasi notable więc najpierw struchleli, potem wzięli do ręki książkę autorstwa Andrzeja Kędziory i Jakuba Żygawskiego o zamojskich ulicach i placach, po czym przystąpili do mozolnego wybierania konkretnych miejsc. I właśnie tak powstała lista, na której znalazły się ulice Janka Krasickiego, Mariana Buczka, Małgorzaty Fornalskiej i kpt. Leszczowa.

Innymi słowy po pierwsze: w gruncie rzeczy gdyby zamojski magistrat nie przesłał nic, to i nic by się nie stało. Po drugie, co wynika z pierwszego: przykro to mówić, ale z Instytutem Pamięci Narodowej jest gorzej, niż myślałem. I to nawet wziąwszy pod uwagę sygnały o wewnętrznych tarciach w tej instytucji na szczeblu centralnym. Sytuacja, w której samorządy nie mogą liczyć na merytoryczne wsparcie ze strony podmiotu właśnie do tego celu powołanego, jest co najmniej dziwna. Po trzecie zaś, co wynika w zasadzie z obu poprzednich punktów: taki stan powoduje, że dekomunizacja polskich ulic nie może przebiegać prawidłowo. Wspomniana mieszkanka ulicy Buczka sama przytoczyła dane wskazujące, że generał Grzegorz Korczyński, imienia którego szlak łączy w naszym mieście ulicę Szwedzką z ulicą gen. Sikorskiego, był zwykłym komunistycznym zbrodniarzem. A jednak on się na liście wysłanej do IPN-u nie znalazł. No i po czwarte: sam już nie wiem czy w takim razie to IPN zasugerował rozbiórkę pomnika jeńców radzieckich przy ulicy Śląskiej, czy jednak w zamojskim magistracie mamy takich geniuszy?

Pomijam rzecz chyba mało komu znaną, a mianowicie, że akurat Marian Buczek jest osobą niekoniecznie źle ocenianą przez wszystkich antykomunistów. Swego czasu bowiem historyk Paweł Wieczorkiewicz, którego trudno podejrzewać o sympatię do ideologii, którą przyniesiono nam na bagnetach, postawił tezę, że Buczek był w istocie agentem polskiego wywiadu. Dlatego zastanowiłbym się czy na pewno jest to postać, którą warto zdejmować z tablic. Nie zmienia to jednak faktu, że całość historii ze zmianami nazw ulic dobitnie pokazuje, iż przedsięwzięcie w zasadzie słuszne w bardzo prosty sposób sprowadzono do rzeczy bez mała groteskowej.