Galerii BWA stuknie 40. lat - rozmowa z Jerzym Tyburskim

Jerzy Tyburski - rocznik 1964 r. Absolwent PLSP w Zamościu. Studia odbył na Wydziale Historii Sztuki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Dyplom uzyskał w 1989. W latach 1986-89 uczęszczał na zajęcia w pracowni malarstwa prof. Mariana Stelmasika i adiunkta Jacka Wojciechowskiego na UMCS w Lublinie. Członek ZPAP. Uprawia twórczość w dziedzinie malarstwa i grafiki. Dwukrotny stypendysta Ministerstwa Kultury i Sztuki. Jego prace znajdują się w zbiorach BWA i Galerii Sztuki Współczesnej w Zamościu, Galerii ZPAP w Lublinie, Galerii "Zapiecek" w Warszawie oraz w kolekcjach prywatnych w kraju i za granicą. Od 2000 r. pełni funkcję dyrektora BWA - Galeria Zamojska.

Teresa Madej - Jakie były początki galerii?

Jerzy Tyburski - To było w 1967 roku, Włodzimierz Wasiluk zapoczątkował tą "zabawę w galerię". W tym roku zaplanowaliśmy uroczystości okolicznościowe połączone z wystawą prac zamojskiego środowiska. Ta wystawa będzie się pojawiała cyklicznie. "Zimowy przegląd plastyki" zaplanowaliśmy jako biennale, to dziś popularna formuła. Co dwa lata będziemy pokazywać przeglądy środowiskowe. To będzie mobilizować artystów do aktywności, będą pokazywać prace z ostatnich dwóch lat, będzie ten poziom wzrastał. Przez to środowisko stanie się prężniejsze, bardziej aktywne, wyklaruje się jakaś grupa, która będzie reprezentować Zamość, także związki z galerią, z tożsamością, z tym miejscem. To jest dla mnie bardzo ważne, żeby budować klimat tego miejsca, i żeby artyści też się utożsamiali z tym miejscem, abyśmy wspólnie tworzyli "Małą Ojczyznę" w tej części miasta. Mimo, że takie pojęcie jak "cyganeria artystyczna" już nie istnieje, że artyści działają w takich niszach, że nie tworzą grup - to jestem zdania, że środowisko plastyczne może funkcjonować w jakieś określonej rzeczywistości i może tworzyć jakąś wspólnotę - wspólnotę postawy, czy jakiegoś wyrazu artystycznego. Myślę, że galeria jest po to, by skupiać to środowisko.

TM - Co jest sukcesem galerii?

Jerzy Tyburski - Myślę, że głównie należy podkreślać, promować kolekcję ilustracji. W tej chwili ilustracje z kolekcji, krążą po Polsce, odbywają się wystawy ilustracji poplenerowych w różnych miejscach Polski. To nie jest tak, że one są tutaj zamknięte. W Puławach odbędzie się wystawa ilustracji z "Pana Tadeusza", w Przeworsku - "Baśnie Andersena".

TM - Czy te działania przynoszą tylko sławę, czy także pieniądze?

Jerzy Tyburski - Oczywiście, są to wystawy dochodowe. A jeśli dana instytucja włączyła się w sensie finansowym w organizację pleneru, to ma wystawę za darmo, z pewną pulą nowych katalogów.

TM - Skąd się wziął pomysł na plenery ilustratorów?

Jerzy Tyburski - Chcę oddać honor osobie, która zapoczątkowała te plenery, Pani Grażynie Szpyrze, która zdecydowała o tym, aby organizować plenery ilustratorów, a nie malarzy. Najpierw myślała o plenerach malarzy, ale to nie wyszło. Ja się wyraziłem w sposób humorystyczny w programie "Kawa czy herbata?", że ilustratorzy mają bogatsze życie wewnętrzne. Był taki czas, malarze spotykali się z ilustratorami - może to jest iluzja, może mi się tak wydawało, że malarze są bardziej ekstrawertykami, że dzielą się emocjami, że zdarzają się burzliwe dyskusje, które często prowadzą do bardzo dobrych owoców, a ilustratorzy odwrotnie, są cierpliwi, wszystko chowają wewnątrz, pracują w zaciszu, nie chlapią farbami tylko robią śliczne prace. Są bardziej wdzięczni, bardziej dzielą się pracami, niż emocjami. Tworzą atmosferę przyjaźni, stąd się wzięła taka energia. Można mówić o polskiej szkole ilustracji. Dzięki tym plenerom, które się tutaj odbywają, dzięki tym ludziom, którzy tutaj przyjeżdżają powstają takie wspaniałe prace.
Co roku pojawiają się nowe kolekcje, nowe zestawy prac. Tworzą się te kolekcje na zasadzie takiego dziedzictwa kulturalnego tej energii, w postaci tych ilustracji. Trzeba podkreślić, że ogólnie, jeśli chodzi o edytorstwo jest okres ubóstwa wielkiego, jest disneyowska poetyka, która nie ma nic wspólnego z poetyką, jest zalew kreskówek, wulgarności w telewizji, pseudowydawnictwa i dlatego jest taka duża siła ilustracji, która ma taki charakter artystyczny.

TM - Ilustracje przyniosły sławę galerii?

Jerzy Tyburski - Konsekwencją tych plenerów, jest to, że mają one wymiar już międzynarodowy. Jest reprezentowane środowisko lwowskie, artyści z Łucka, czyli artyści z Ukrainy. To ogromna wartość, która kreuje rzeczywistość plenerów. Można pozyskiwać środki z "Euroregionu" i tworzyć mosty kulturowe z Ukrainą. Jest to jeden z elementów jubileuszu, że taka tradycja plenerów kontynuowana jest w Galerii. Poza tym ten jubileusz jest dla kolegów ze środowiska, artystów tutejszego środowiska.

TM - Czyli wymiar jubileuszu będzie miał charakter rodzinny?

Jerzy Tyburski - Obchody będą miały skromny charakter, bez ekscesów, bez wydarzeń spektakularnych. Mam nadzieję, że pozyskam sponsorów, a Prezydent patronatem honorowym objął obchody oraz katalog środowiska, który ma się ukazać.

TM - A może ty tak artysta wyszedł do widza, taki rodzaj happeningu na rynku, żeby widz poznał zamojskie środowisko artystyczne z okazji jubileuszu. Trochę prowokacji artystycznej.

Jerzy Tyburski - Ja się nie zmykam w galerii. Jestem gotowy ubrać kapelusz, pomazać się farbami i wystąpić, ale nie wiem, czy koledzy się przyłączą. Kiedyś wystawiałem swoje prace na rynku. Teraz nie ma takiej woli. Mamy natomiast propozycje takiej wystawy w przyszłym roku - Roberta Gomółki, który ma zaprezentować swoje prace najpierw w scenerii rynku, będzie to sierpniu, a później będą już w galerii. Nie ma takiej tradycji w środowisku wyjścia na zewnątrz. No jeszcze tylko Paweł Dudziński na rynku, te wystawy są już zaplanowane. Są głosy dlaczego tych artystów nie widać, nie malują na rynku, nie sprzedają obrazów, tak jak w Kazimierzu. Ja proponuję artystom, ale bez rezultatu, nie widzą się w takiej roli.

TM - Dziękuję za rozmowę.

* * *

Środowisko plastyczne w Zamościu to ok. 40 osób. Dla nich oparciem jest Galeria Zamojska BWA, jedyna taka placówka w mieście. To nie tylko miejsce prezentacji prac artystów Zamojszczyzny, ale również wystaw gościnnych. Cennym dorobkiem galerii jest duża kolekcja ilustracji autorstwa najlepszych polskich grafików, jaka powstała w wyniku wieloletniej organizacji plenerów, poświęconych ilustracji książkowej.

Zobacz podobne:
     Wakacje w BWA / 2012-06-29
     I Międzynarodowe Biennale Wschodni Salon Sztuki / 2009-10-30
     Wielokulturowa Zamojszczyzna / 2009-09-23
     "Różnorodność kulturowa Zamojszczyzny" w BWA / 2009-08-31
     Plakaty Jakuba Erola w BWA / 2009-07-08
     Szczęściarz z Nowego Jorku - rozmowa z Krzysztofem Zacharowem / 2009-06-20
     Metafora Zacharowa w BWA / 2009-06-18
     Ilustracje z Nowego Jorku w BWA / 2009-06-01
     Piórkiem, tuszem i geniuszem / 2009-05-13
     Przenikanie światów - rozmowa z Joanną Brześcińską - Riccio / 2009-05-12
     Relikwiarz świata Aldony Mickiewicz w BWA / 2009-05-08
     Piękno przedmiotu - rozmowa z Aldoną Mickiewicz / 2009-05-08
     Transitorieta Brześcińskiej-Riccio w BWA / 2009-04-27
     Świat symboli Aldony Mickiewicz w BWA / 2009-04-25
     Zamojscy plastycy na warszawskiej wystawie / 2009-04-14
     Uczniowie "Plastyka" u progu kariery / 2009-04-09
     Prace dyplomowe w BWA / 2009-04-02
     Co seniorom w duszy grało. Wernisaż w BWA / 2009-03-24
     Spotkanie ze Słowackim w BWA / 2009-03-21
     Uniwersytet III Wieku w BWA / 2009-03-13

Warto przeczytać:

[do góry]