|
|
 43. ZLT: O "Trash poem" w rozmowie z Viacheslavem Inozemcewem-To tango ze śmiercią - mówi Viacheslav Inozemcew. I nie ma tu happy endu, bo jak dodaje pomysłodawca i reżyser spektaklu - jeszcze nikt nie pokonał śmierci. Teatr InZhest z Mińska, zdobywca "Buławy Hetmańskiej" za 2017 rok, zaprezentował epicki spektakl plenerowy "Trash poem". Poruszające widowisko można odczytać jako ostrzeżenie przed złem. Scenerią dla białoruskiej awangardy stał się zamojski Rynek Wielki.
Sztuka bierze na warsztat anatomię zniewolenia człowieka, któremu odebrano poczucie wartości własnej, szacunek dla zasad i zmanipulowano. Pokazuje metody działania dyktatorów, a także ich wpływ na społeczeństwa i relacje międzyludzkie na przestrzeni wieków. Zaprezentowano człowieka, jego oblicza oraz postawy w różnych systemach. Wszystkie reżimy kierowały swoje ideologie do ludzi prostych i naiwnych, spodziewających się od przedstawicieli "mas pracujących miast i wsi" (w spektaklu jest to "Śmieciarz") poprawy swego bytu w zamian za rezygnację z zasad i obyczajów przodków. Spektakl jest oskarżeniem niemieckiego nazizmu i stalinizmu, i jednocześnie głośnym ostrzeżeniem przed totalitaryzmem, a także ostrzeżeniem przed terrorem nikczemnych ideologów, których nie brakuje także we współczesnych nam czasach.
Viacheslav Inozemcew perfekcyjnie operuje ogromną paletą narzędzi, którymi komunikuje się z widzem. Spektakl pokazano jako pantomimę, a więc mamy tu znakomitą grę ciałem, gestami i mimiką. Wiodącą rolę odrywają: symbolika oraz rekwizyty i efekty specjalne, a także dynamiczna muzyka na żywo, niejednokrotnie zastępująca słowo. Wybitnie dopełniała grę bardzo sprawnych aktorów, którzy znakomicie przekazali nam emocje płynące z wymowy spektaklu.
Teresa Madej: Spektakl bardzo przejmujący, ale też i trudny. Nie wiem czy trudny w odbiorze, ale bardzo obszerny tematycznie i głęboki w przekazie. Mówi Pan o różnych formach zniewolenia, o totalitaryzmie i o przeciwstawieniu się tej ideologii. Czy Pan, prezentując ten autorski spektakl, który powstał na potrzeby tej edycji Zamojskiego Lata Teatralnego, chce nam powiedzieć, że i dzisiaj świat jest zagrożony tym, co się działo w przeszłości?
Viacheslav Inozemcew: -Nasze spektakle nie poruszają tylko jednego tematu. Zawsze jest to konflikt człowieka, ciała i przedmiotów i przestrzeni/otoczenia oraz konflikt państwa. Idea wynikła z możliwości wykorzystania kontenerów na śmieci i z tego, co może znajdować się w tym kontenerze. Rzeczy/śmieci, a jeśli to człowiek, to śmieci/odpady wytworzone przez ludzi. To temat socjalny i sołecny, jak najbardziej dotyczący człowieka.
Teresa Madej - Widzę szerszy kontekst tej opowieści. Bohater naśladujący gesty niemieckich nazistów, sprawujących totalitarną kontrolę nad niemal wszystkimi aspektami życia obywateli, do tego w tle język niemiecki, marszowa muzyka, wiwatujący tłum. Tu nie ma wątpliwości, ze chodzi o Hitlera, dyktaturę, totalitaryzm, zniewolenie oraz wyniszczenie społeczeństw.
Viacheslav Inozemcew: -Tak, to nasza i Wasza historia. Pokazujemy to w wymiarze cyrku, tresury zwierząt, zmuszanie zwierząt do nienaturalnych dla nich czynności, ponieważ język niemiecki to także historia cyrku w okresie Cesarstwa Niemieckiego.
Teresa Madej - Ale tutaj chodzi o tresurę ludzi, zmuszenie ich do ślepego wykonywania poleceń tych na górze? Czy to ostrzeżenie, czy przewidywanie, że historia może się powtórzyć?
Viacheslav Inozemcew: -Wszystko może być. Ja nie znam odpowiedzi na społeczne pytania. Ja tylko odczuwam konflikty dookoła, i nie rozumiem gdzie jest absolutnie "czarno", a gdzie "biało". Dla mnie zawsze interesujący jest temat, gdzie jest trudno powiedzieć co jest prawdą, a co fałszem. Co byłoby lepsze...
Teresa Madej - Rozumiem, że Pan nie daje gotowych odpowiedzi, bo nie jest o nie łatwo. Czy można jednak przyjąć, iż swoją opowieść kończy Pan happy endem?
Viacheslav Inozemcew: -Ja nie wiem. Nie jestem politykiem, nie jestem socjologiem, ani filozofem. Idę za logiką dziejów świata. Dla mnie w teatrze dzieją się pewne rzeczy, których do końca sam nie pojmuję. Ja to czuje głęboko, jakie są pytania, jakie mogą być odpowiedzi na te pytania - ja nie wiem.
Teresa Madej - Jest jednak coś, co powoduje, że Pan tworzy taki, a nie inny teatr. Taki spektakl, a nie inny. Tak go Pan prowadzi, a nie inaczej.
Viacheslav Inozemcew: -Biorę pod uwagę taki, a nie inny rozwój wydarzeń na świecie. Biorę też pod uwagę naszą historię, historię Związku Radzieckiego, Polski, Niemiec.
Teresa Madej - "Trash poem" tworzył Pan na potrzeby 43. edycji Zamojskiego Lata Teatralnego, już po otrzymaniu informacji o przyznaniu przez publiczność Teatrowi InZhest "Buławy hetmańskiej" za sztukę "Golden Age", zaprezentowaną w Zamościu w 2017 r. To premiera sztuki?
Viacheslav Inozemcew: - Tak, to premierowa prezentacja. Mieliśmy pomysł na spektakl, który pojawił się już w ubiegłym roku. Ponowne zaproszenie nas do Zamościa, tym razem na inaugurację 43. Zamojskiego Lata Teatralnego, dało impuls do realizacji "Trash poem". A temat słuszny i konieczny do poruszenia. Natomiast ja nie mogę ot tak sobie wystawić go w Mińsku. Mnie nikt go nie sfinansuje.
Teresa Madej - Nie udałoby się pokazanie "Trash poem" w Mińsku na Białorusi?
Viacheslav Inozemcew: -Póki co, nie. Chciałem go pokazać w Witebsku (Białoruś), ale uliczny spektakl trudno jest tam pokazać. To kosztowny spektakl, a nie można sprzedawać biletów. Więc jak go pokazać? Nikt mi za to nie zapłaci - to jedno. A po drugie - jest mnóstwo problemów z uzyskaniem pozwoleń na występy na ulicy. Zgoda miasta, policji, straży pożarnej, sanepidu, etc. Jeśli to nie jest oficjalny państwowy festiwal - to nie można. Natomiast, jeśli to jest oficjalny festiwal, to oni teatru z takim spektaklem nie zaproszą. Tematyka nie jest wesoła i ona im nie pasuje. Zapraszają sztuki z optymistycznym wydźwiękiem.
Teresa Madej - Dlaczego nazwał Pan spektakl "Trash poem"?
Viacheslav Inozemcew: - "Trash" to słowo międzynarodowe, z języka angielskiego - śmieci. Ale także styl w kinie (przykładami kina stylu zerowego są takie filmy, jak Casablanca, czy Przeminęło z wiatrem - przyp. autora). Taki styl "trash" jest także w muzyce.
Teresa Madej - Spektakl nazwał pan poematem. Można mieć przekonanie, że jego wymiar jest i epicki, i dygresyjny, ale także filozoficzny. Natomiast dużą role przypisał Pan także granej na żywo muzyce. Intrygujący jest motyw muzyczny, którym jest tango i podjęta próba zatańczenia go przez uczestników wydarzeń rozgrywających się w "Trash poem". Czy według Pana tango to symbol władzy i zniewolenia, czy raczej sprzeciwu i przemiany?
Viacheslav Inozemcew: -Dlaczego pojawiło się tango? Jest taki stary motyw tanga i śmierci dziewczyny. To ta idea nam przyświecała. To jest tango ze śmiercią. Tango symbolizuje tu koniec, koniec życia człowieka, koniec życia przedmiotów.
Teresa Madej - Miałam nadzieję, że w końcowych scenach dziewczyny sobie poradzą, chociaż nie była to równa walka. Nie sądziłam, że rozwój wydarzeń pójdzie w tym kierunku, że zostaną zmuszone do powrotu do kontenerów na śmieci. Liczyłam na happy end, a pozostaje nicość.
Viacheslav Inozemcew: - Ponieważ, jeszcze nikt nie pokonał śmierci!
Teresa Madej - Gratuluję panu spektaklu, który był bardzo emocjonujący. To spore przedsięwzięcie i wyzwanie aby w wydaniu teatru pantomimy stworzyć dwugodzinny spektakl na tak trudne tematy i utrzymać zainteresowanie widza.
Viacheslav Inozemcew: -Wcześniej ani razu nie wystawiliśmy pełnego, dwugodzinnego spektaklu.
Teresa Madej - W mojej ocenie sztuka "Trash poem" jest rodzajem ostrzeżenia dla świata, jak to mają w zwyczaju pokazywać genialni artyści. A na pierwszy plan wysunął Pan Hitlera, jako tego, który przewrócił świat do góry nogami. W tym rankingu zbrodniarzy wszechczasów oczywiście kolejny jest Stalin. Takich krwawych dyktatorów było więcej...
Viacheslav Inozemcew: -Było ich bardzo dużo. A Hitler to druh Stalina. A byli i wcześniej, poczynając od Czyngis-chan, władcy Mongołów i wielu, wielu innych.
Teresa Madej - Gratuluję Panu spektaklu. Dziękuję za rozmowę.
Viacheslav Inozemcew: -Dziękuję bardzo.
* * *
Teatr InZhest jest jedynym niezależnym Zespołem na Białorusi, który tworzy nieprzerwanie i z sukcesami od 35 lat. Artyści wykorzystują teatr pantomimy, teatr fizyczny, a także - po raz pierwszy na Białorusi! - teatr zewnętrzny oparty w dużej mierze na Tańcu Butoh. Teatr fizyczny "InZhest" został założony w Mińsku w 1980 roku przez studentów Instytutu Kultury pod kierownictwem Viacheslava Inozemcewa, do 2001roku nosił nazwę Pantomime Theatre Studio "Zhest" ("Gest").
Teatr InZhest (Mińsk, Białoruś) to teatr fizyczny, tłumaczony również jako "wewnętrzny gest", "inny gest" oraz jako "Inozemcev + gest". To wolna białoruska grupa artystyczna, od ponad 30 lat pracująca metodą nowoczesnej pantomimy, tańca butoh, prezentując spektakle z typu site specyfic improvization, oraz spektakle plenerowe. Związana z wieloma festiwalami teatralnymi i projektami na Białorusi, w Rosji, w krajach byłego Związku Radzieckiego i Europy. Slava Inozemcev - założyciel i lider Teatru - przez wiele lat był związany, jako aktor, choreograf i reżyser z wieloma międzynarodowymi projektami, tj. Teatr Formy (Wrocław), "Ten Pen Chii Art. Labor" (Schloss Berlin, Niemcy). Brał udział w dwóch produkcjach teatralnych Łódzkich Spotkań Teatralnych w 2015 roku, których premiery miały miejsce w Wieluniu i w Łodzi ("Improwizacja" i "Improwizacja 2.0"). Slava prowadzi również zajęcia warsztatowe, oryginalną, stworzoną przez siebie metodą psychofizycznego treningu aktorskiego i tańca zwierząt. Od 2000 roku Teatr InZhest tworzy autorskie przedstawienia, wspólnie z grupą "Plato" pod kierownictwem Matviey'a Saurowa (kompozytora i twórcy video art.).autor / źródło: Teresa Madej, fot. Mirosław Chmiel
dodano: 2018-07-09 przeczytano: 9019 razy.
Zobacz podobne:
Warto przeczytać:
|
|
|
|
