|
|
 Polonez historyczny na VI Orszaku Trzech Króli w ZamościuHasło OTK "Cuda, cuda ogłaszają" zainspirowało organizatorów VI Orszaku Trzech Króli w Zamościu do zaakcentowania ważnych dat historycznych: 100. lecia Bitwy Warszawskiej - "Cudu nad Wisłą" oraz jubileuszu 440-lecia założenia Zamościa Polonezem Historycznym (6.01.)
Trasa tegorocznego Orszaku, w którym wzięło udział tysiące zamościan i mieszkańców Gminy Zamość, ułożona została również z uwzględnieniem miejsc szczególnych na mapie Zamościa - pomnika marszałka Józefa Piłsudskiego i pomnika hetmana Jana Zamoyskiego. Pierwszy zasłużył się jako twórca państwa niepodległego w 1918 r., drugi - położył ogromne zasługi dla potęgi I Rzeczypospolitej.
Polonez Historyczny miał jeszcze jedno zacne przesłanie - przywołać nazwiska żon ordynatów Zamoyskich, których rola w historii miasta i regionu jest godna podkreślenia. Nie tylko wspierały swoich zapracowanych lub nieobecnych z uwagi na obowiązki wobec Ojczyzny małżonków, ale też rodziły i wychowywały dzieci, fundowały świątynie, oraz służyły potrzebującym mieszkańcom Ordynacji Zamojskiej w różnych okresach jej trudnej historii.
VI Orszak Trzech Króli był także wyjątkową okazją by pochwalić się przed światem historią niezwykłego miasta, która w pewien sposób staje się syntezą historii Rzeczypospolitej od XVI do XX wieku. Organizatorzy, Stowarzyszenie Sympatyków Orszaku Trzech Króli w Zamościu, wybrali wyróżniające się panie ordynatowe, których sylwetki warte są docenienia. Oczywiście polonez nie byłby możliwy bez udziału członków Zespołu Pieśni i Tańca Zamojszczyzna, kierowanego przez Jolantę Kalinowską-Obst, a działającego przy Zamojskim Domu Kultury. Panie Jolanta Kalinowska-Obst i Monika Hildebrand odpowiedzialne były również za choreografię poloneza.
I tak, zgodnie ze scenariuszem, po pokłonie Trzech Króli, uczestników VI Orszaku Trzech Króli czekała dodatkowa, odtańczona scena do najpiękniejszej polskiej kolędy "Bóg się rodzi". Przed prawym skrzydłem dawnego pałacu Zamoyskich ustawiło się dziewiętnaście par w kostiumach z epoki oraz w strojach ludowych. Zanim tancerze poszli w tany, narratorzy dokonali prezentacji postaci historycznych, ważnych dla historii Zamościa i Polski oraz uczestników OTK.
W polonezie wystąpili: Małgorzata Bzówka - wiceprezydent Zamościa jako Barbara z Tarnowskich (ur. 1566r.) - czwarta żona Jana, fundatora Zamościa. Jak na owe czasy była bardzo dobrze wykształconą kobietą, potrafiła pisać, czytać, i posiadała dość szeroką wiedzę ogólną. Matka jedynego syna hetmana, Tomasza Zamoyskiego, pod nieobecność przebywającego na wojnach i sejmach męża, nadzorowała budowę Zamościa. Towarzyszył jej Bolesław Bełz, tancerz ZPiT Zamojszczyzna jako Król Baltazar VI.
W postać hetmana Jana Zamoyskiego wcieli się Dariusz Monik - Banici Zamojscy. Hetman Jan Zamoyski - magnat w służbie czterech polskich królów, kanclerz wielki koronny od 1578 i hetman wielki koronny Rzeczypospolitej Obojga Narodów od roku 1581. Założyciel Zamościa od 1580 roku, jednego z najpiękniejszych miast Rzeczypospolitej gdzie utworzył Akademię Zamojską, autor słów: Zawsze takie Rzeczypospolite będą, jakie ich młodzieży chowanie".
Twórca Ordynacji Zamojskiej w 1589 roku. Człowiek Renesansu, mecenas kultury. Jego życiowe credo brzmiało: Po Bogu najbardziej umiłowałem Rzeczpospolitą i królów". Jego partnerką w tańcu była Jolanta Kalinowska-Obst, kierownik ZPiT Zamojszczyzna.
W polonezie wystąpił także Bernardo Morando - włoski architekt, twórca projektu
i do swojej śmierci wykonawca idealnego miasta twierdzy, perły renesansu - Zamościa. W latach 1587-1594 Morando budował ratusz i największe swe dzieło w Zamościu - Katedrę Zamojską, która stała się wzorem dla wielu innych obiektów sakralnych Lubelszczyzny. Włoskiego budowniczego zagrał Tomasz Banach - Stowarzyszenie Turystyka z Pasją, a towarzyszyła mu Monika Hildebrand, choreograf ZPiT Zamojszczyzna.
Katarzyna z Ostrogskich (ur. 1600r.) - żona Tomasza, II ordynata Zamoyskiego. Była bardzo oddana swojemu mężowi. Po śmierci męża gospodarowała ordynacją w imieniu ich syna Jana. Była bardzo bogobojna, ufundowała liczne kościoły i klasztory, a wraz z mężem nowy gmach Akademii Zamojskiej. W jej postać wcieliła się Agnieszka Monik - Banici Zamojscy, mając tak jak inne panie partnera w osobie tancerza Zespołu Pieśni i Tańca Zamojszczyzna.
Zatańczyła poloneza także Maria Kazimiera De La Grange D'arquien (ur. 1641r.) - żona Jana
Sobiepana Zamoyskiego, III ordynata, fundatorka kościoła i klasztoru w Krasnobrodzie, jako
wotum dziękczynne za odzyskane zdrowie. Późniejsza żona króla Jana III Sobieskiego. Jej
postać odtworzyła Karolina Drzazga - Zamojska Grupa Rekonstrukcji Historycznej Jana
Sobiepan Zamoyskiego.
Nie mogło zabraknąć Anny Franciszki z Gnińskich (ur. 1650r.) - żony Marcina Zamoyskiego IV
ordynata, matki ośmiorga dzieci. Jako wdowa wychowywała dzieci, zarządzała ordynacją i
potrafiła skutecznie bronić twierdzy przed Szwedami. Mówiono o niej "pani wspaniałego
animuszu i pięknego rozsądku". Uporządkowała sprawy wyznaniowe w Zamościu,
sprowadziła bazylianów, ufundowała kościół siostrom klaryskom i organy do zamojskiej
kolegiaty. Postać ordynatowej przybliżyła Jadwiga Kozłowska - Koło Przewodników
Terenowych PTTK im. Róży i Jana Zamoyskich.
W postać zacnej Zamoyskiej z Wiśniowieckich wcieliła się Maria Gmyz - radna Sejmiku
Województwa Lubelskiego. Elżbieta Barbara z Wiśniowieckich (ur. 1701) - druga żona Michała
Zdzisława Zamoyskiego, VI ordynata. W 1722 poślubiła Michała Zdzisława Zamoyskiego i w
tym samym roku przyszła na świat ich córka Katarzyna. Na jej epitafium w kościele św.
Wojciecha w Bielinach znajdujemy informację: [...] ostatnia z Książąt Wiśniowieckich, Matka
Sierot, Opiekunka Ubogich, Żyła na Świecie dla wszystkich przykładem".
Zofia z Czartoryskich (ur. 1780r.). Żona Stanisława Kostki Zamoyskiego, XII ordynata. Przez jej
współczesnych uważana była za najpiękniejsza Polkę w Europie. Urodziła dziesięcioro dzieci.
Jest nazywana matką rodu Zamoyskich, gdyż od niej wywodzi się większość obecnie żyjących
członków rodziny Zamoyskich, w tym były prezydent Zamościa Marcin Zamoyski. Piękną Zofię
zagrała Joanna Budzyńska - Koło Przewodników Terenowych PTTK im. R. i J. Zamoyskich.
Agnieszka Kowal - dyrektor Wydziału Oświaty UM Zamość, wcieliła się w postać Marii z Potockich (ur. 1851r.). Żona Tomasza Franciszka Zamoyskiego XIV ordynata. Jan Zamoyski (XVI ordynat) babkę wspominał następująco: "osoba bystra, energiczna". Przeżyła męża, czworo swoich dzieci, w tym najstarszego syna, Maurycego. Przeszła okupację niemiecką i Powstanie w Warszawie. Złamała ją przypadkowa choroba po exodusie popowstaniowym, gdy jako 97 latka pieszo wyszła z płonącej Warszawy.
Postać Marii Róży z Sapiehów (ur. 1884r.), żony Maurycego Zamoyskiego XV ordynata -
przyjęła Maria Rzeźniak - prezes Koła Przewodników Terenowych PTTK im. R. i J. Zamoyskich.
Ordynatowa bardzo szybko pozyskała serca i sympatię pracowników Ordynacji Zamojskiej.
Doskonale radziła sobie w trudnych sytuacjach. Najstarszym z synów był Jan, ostatni ordynat.
Wraz z synem Janem i jego żoną Różą niosła pomoc Dzieciom Zamojszczyzny znajdującym się
w obozie przejściowym w Zwierzyńcu.
Teresa Madej - pomysłodawczyni i organizatorka Alei Sław w Zamościu, wybrała rolę Róży z Żółtowskich (1913 -1976), żony Jana Zamoyskiego XVI ordynata. Opanowana i odważna, nieugięta wobec władz okupacyjnych, prowadziła akcję pomocy dla osadzonych w obozie przejściowym w Zwierzyńcu. Wraz z mężem i mieszkańcami Zwierzyńca udało się jej uratować od śmierci ok. 500 dzieci. Jej bezgraniczne poświęcenie i oddanie sprawie zyskało jej miano Anioła Dobroci.
W polonezie zatańczył także Jan Tomasz Zamoyski - XVI ordynat (1912 - 2002) ziemianin i polityk, oficer WP. W latach 1939-1944 był XVI i ostatnim ordynatem Ordynacji Zamojskiej (do 1944 r.). Wziął udział w kampanii wrześniowej, działał w AK. Podczas pacyfikacji Zamojszczyzny wraz z żoną Różą uratowali z hitlerowskiego obozu w Zwierzyńcu około 500 dzieci. Dla 1500 chorych dzieci utworzył 4 szpitale. Działał na rzecz ratowania zabytków Zamościa, przyczynił się do wpisania miasta na Listę UNESCO. Kawaler Orderu Orła Białego. Pochowany w krypcie rodowej w katedrze Zmartwychwstania Pańskiego i św. Tomasza Apostoła. W jego postać wcielił się Tomasz Henryk Halski z ZPiT Zamojszczyzna.
Krzysztof Goch - Prezes Związku Piłsudczyków O/Zamość, odtworzył postać Marszałka Józefa Piłsudskiego (1867-1935), działacza społecznego i niepodległościowego, żołnierza, polityka, męża stanu, twórcy Organizacji Bojowej PPS i Polskiej Organizacji Wojskowej, organizatora Związków Strzeleckich i Legionów Polskich w zaborze austriackim. Dowódca Pierwszej Brygady Legionów, od 11 listopada 1918 był naczelnym wodzem Armii Polskiej, w latach 1918-1922 naczelnikiem państwa, pierwszym marszałkiem Polski (1920), dwukrotnym premierem Polski (1926-1928 i 1930). W sierpniu 1920 r. wyprowadził decydujący manewr, który przesądził o zwycięstwie w bitwie warszawskiej, nazywanej "Cudem nad Wisłą".
W Polonezie Historycznym, w parach z tancerkami Zespołu Pieśni i Tańca Zamojszczyzna zatańczyli: Sławomir Zawiślak - Poseł na Sejm RP, Piotr Zając - wiceprezydent Zamościa, Stanisław Grześko - Starosta Zamojski, Piotr Błażewicz - Przewodniczący Rady Miasta Zamość oraz Piotr Orzechowski - Dyrektor Wydziału Kultury i Sportu UM Zamość. I padły słowa z księgi "Kochajmy się" "Pana Tadeusza" - Poloneza czas zacząć, za królem Baltazarem! Bez wątpienia, Polonez Historyczny stał się pięknym akcentem VI OTK w Zamościu.
Jak zapowiada Małgorzata Farion, prezes Stowarzyszenia Sympatyków Orszaku Trzech Króli w Zamościu, jest szansa, że ten okazały polonez zostanie powtórzony, na zakończenie jubileuszowego roku cudownego Zamościa. autor / źródło: redakcja, fot. Jarosław Kalbarczyk
dodano: 2020-01-09 przeczytano: 7945 razy.
Zobacz podobne:
Warto przeczytać:
|
|
|
|
