Kilka dni temu ukazał się X już tom z cyklu "Dzieje gmin Zamojszczyzny", tym razem dotyczący historii miejscowości należących do gminy Hrubieszów. Autorami wydanego przez Muzeum im. ks. Stanisława Staszica w Hrubieszowie tomu są Ewa Niedźwiedź, Józef Niedźwiedź, Jan Kalisz i Janusz Panasiewicz.

Jest to publikacja - tak jak poprzednie, formatu A4, w twardej oprawie, na papierze kredowym z czarno-białymi i barwnymi ilustracjami. Zawiera rzetelne opracowanie dziejów tytułowej gminy, od czasów prehistorycznych do najnowszych.

Kompozycja pracy jest czytelna i przejrzysta. Autorzy najpierw nakreślili podstawowe dane dotyczące gminy: położenie geograficzne i klimat, omówili jej historię. W kolejności alfabetycznej opracowali dzieje każdej spośród 33 miejscowości tej gminy. Wśród nich są te o tak ciekawej historii jak Masłomęcz. Jest to niewielka wioska, która ostatnio zdobyła popularność dzięki założonej tutaj wiosce... gockiej. Wszystko dlatego, że zlokalizowano w Masłomęczu największą z okolicznych osad Gotów - plemion wschodniogermańskich. Z książki można dowiedzieć się, że ten lud charakteryzował wysoki jak na ówczesny poziom rzemiosła. Goci bardzo szybko przyswoili sobie umiejętność toczenia naczyń glinianych naczyń na kole i produkcję szkła.

Obszar dzisiejszej gminy Hrubieszów, począwszy od zamierzchłych czasów, był terytorium przygranicznym. Takie położenie wpłynęło na ciekawą historię oraz barwną mozaikę narodowościową, wyznaniową oraz kulturową. Krzyżowały się tutaj podziały administracyjne staropolskich powiatów oraz łacińskich parafii. Współistnieli wyznawcy religii rzymskokatolickiej, greckokatolickiej, a po 1875 roku prawosławnej oraz wyznania mojżeszowego. W XVII stuleciu obecni byli tutaj protestanci.

Publikacja zbiera i porządkuje te wiadomości. W formie tabel i aneksów zestawiono na końcowych kartach wykazy m.in. starostów hrubieszowskich oraz istniejących zabytków. Stronę ilustracyjną tworzą mapy oraz fotografie miejsc i ludzi zwianych z historia tego regionu, publikowane w przeważającej części po raz pierwszy. Cenne są najnowsze dzieje opisane w oparciu o informacje z wywiadów terenowych przeprowadzonych wśród mieszkańców poszczególnych miejscowości.

Książka dla regionalistów i wszystkich zainteresowanych gminą, szczególnie warta jest polecenia nauczycielom potrzebującym rzetelnej wiedzy o historii regionu, a także uczniom i mieszkańcom, którzy chcą zgłębić wiedzę o dziejach swojej małej ojczyzny.

Liczące ponad 200 stron "Dzieje miejscowości gminy Hrubieszów" są kontynuacją zapoczątkowanego w 2003 roku cyklu, który otwierały dzieje miejscowości gminy Komarów Osada. Dotychczas wydane zostały opracowania dotyczące pradziejów i historii gmin: Komarów Osada, Łaszczów, Miączyn, Dołhobyczów, Mircze, Tyszowce, Skierbieszów, Werbkowice i Łabunie. W opracowaniu są gminy Rachanie, Krynice i Telatyn.


Ewa Niedźwiedź Józef Niedźwiedź, Jan Kalisz, Janusz Panasiewicz, Dzieje miejscowości gminy Hrubieszów powiat hrubieszowski, Druk AKAPIT, Hrubieszów-Zamość 2010, ss. 232.