Ostatnio, przeglądając gazety, natrafiłam na artykuł o obchodach święta 1 Maja. Jakkolwiek nie było to dla mnie zbyt wielkim zdziwieniem (jak wiadomo, ten temat wzbudzał i wzbudza nadal - jeżeli nie coraz silniej - kontrowersje), to jedno mnie w tych tekstach uderzyło - brak informacji. Wszystkie one wyrażały jakąś, bardziej lub mniej pejoratywną, opinię. Żaden jednak nie przybliżał czytelnikowi, który - zakładając - może być totalnym ignorantem historyczno-politycznym, o co właściwie spór ów powstał. Tak więc postanowiłam swoimi wysiłkami przybliżyć nieco ten temat...

A więc (choć teoretycznie nie jest to początek mile widziany przez polonistów) święto 1 Maja oparło swoją genezę na strajkach robotników w mieście Chicago w roku 1886. Co do tego wszystkie źródła są zgodne. Mniej tożsame są informacje dotyczące faktu, skąd konkretnie pochodziła strajkująca grupa, tj. z jakiej fabryki. Krążą dwie wersje: jedna mówiąca, że robotnicy ci pracowali w miejskich rzeźniach (co potem hipotetycznie miałoby tłumaczyć obranie przez II Międzynarodówkę koloru czerwonego jako znaku walki przeciw wyzyskowi w pracy), inna zaś, że byli to pracownicy fabryki maszyn rolniczych. Walczono przede wszystkim o większe prawa (jak na prawie każdej demonstracji), m.in. 8-godzinny dzień pracy.

Tyle na temat genezy, ponieważ źródła są tutaj niepokojąco niezgodne. W Polsce obchody 1 Maja rozpoczęły się już w 1890 roku i trwały (czasem nawet były obowiązkiem) aż do roku 1989, kiedy to ówczesne władze postanowiły zmniejszyć nieco szum wokół pochodów 1-majowych, a już na pewno znieść niepisaną umowę o przymusowym uczestnictwie w nich. Jednakże obchody tego święta nadal organizują grupy i partie socjalistyczne - nie są to już wielkie, huczne imprezy i wiece, a raczej małe demonstrację zwolenników, nierzadko przerywane przez osoby przeciwne, np. anarchistów czy republikanów.

Nie tylko w Polsce od 1890 roku obchodzone było Święto Klasy Robotniczej. Podobnie rzecz się miała w większości krajów europejskich. Inaczej jest w przypadku Stanów Zjednoczonych i Kanady, gdzie święto obchodzone jest w pierwszy poniedziałek września i nosi nazwę Labour Day. To samo święto pod tą samą nazwą obchodzone jest również w Australii - tam jednak data zależy to od stanu, zaś w Niemczech nosi ono nazwę Kreuzberg i najhuczniej obchodzone jest w berlińskiej dzielnicy imigrantów.

Piękna i kompromisowa propozycja (przecież nie można powiedzieć, że święto to jest na wskroś złe - idee wyjściowe, czyli walka o humanitaryzację pracy, były jak najbardziej dobre) wyszła w 2001 roku ze strony Mediolanu - tam bowiem zorganizowane pierwsze w Europie obchody MayDay. Ideą organizatorów była walka o większe... choć może to źle powiedziane... o bardziej ludzkie prawa i warunki pracy. Od 2004 roku za inicjatywą Mediolanu poszła Barcelona, zaś w 2005 już prawie cała Europa.