Każdy z nas kiedyś konstruował budżet. Choćby własny, na konkretny okres. Wiedzieliśmy ile mamy pieniędzy do dyspozycji, skąd się one wzięły i co za to możemy kupić. Wiedzieliśmy też, że te środki mogliśmy zdobyć tylko za sprawą własnych działań i żadną miarą nie mogliśmy liczyć, że nam one spadną z nieba lub ktoś je zgubi. To w pełni normalne i uzasadnione. Niestety nie dla naszego państwa.

Tutaj budżet niewiele ma wspólnego z domowym zestawieniem dochodów i wydatków. I wcale nie tylko dlatego, że jest to zestawienie dla przeciętnego zjadacza chleba niezrozumiałe lub w pewnej mierze wirtualne (wszak trzeba gdzieś te długi poupychać, prawda?). Zgodnie z maksymą de Tocqueville'a, że nie ma takiego okrucieństwa ani takiej niegodziwości, której nie popełniłby skądinąd łagodny i liberalny rząd, kiedy zabraknie mu pieniędzy, nasze państwo w pełni jawnie ogłasza, że zaplanowało sobie określoną kwotę z tytułu mandatów karnych uiszczanych przez kierowców.

Przy czym zaznaczmy, że chodzi tu konkretnie o Inspekcję Transportu Drogowego. Policja bowiem, choć powody do krytykowania daje mi coraz większe (zwłaszcza po ostatnim brawurowym wielogodzinnym czekaniu w Sanoku aż bandyta sam się zastrzeli wraz z dziewczyną), w tej kwestii zachowuje się w porządku. Robi swoje patrole bo robić musi, a jak jeszcze do swoich nieoznakowanych aut zaprosi ekipę z TVN Turbo lub TV4, to przynajmniej złapany kierowca robi się sławny, dzięki czemu nie jest mu szczególnie smutno. Z ITD jest inaczej. Kontrolują już nie tylko autobusy i samochody ciężarowe, ale i osobówki. "Krokodyle" mają do złupienia 1,5 miliarda złotych - wszystko jedno od kogo. Z tego powodu Polska obrodziła fotoradarami (w tym mogącymi dokonywać pomiaru prędkości na określonym obszarze) oraz pojazdami nieoznakowanymi, które mogą cykać fotki do woli.

Komicznie wyglądała konferencja prasowa ministra Nowaka, który zaklinał się, że to wszystko w celu poprawienia bezpieczeństwa na polskich drogach, a w ogóle będzie szczęśliwy, jeśli każdy będzie jechał ostrożnie i tym samym wpływy z radarów wyniosą okrągłe zero złotych. Osoby, które się na tę dobroć nabrały, informuję, że w takim przypadku czekałyby nas cięcia budżetowe, bo - mówiąc kolokwialnie - kasa musi się zgadzać. Są jakieś propozycje na odstrzał? Od razu mówię, że lista planowanych w tym roku inwestycji drogowych zbyt oszałamiająca nie jest.

Z całej sprawy wysnuwam dwie konkluzje.
Pierwsza jest taka, że choć idiotyzm takiego sposobu zbierania pieniędzy bije w oczy, spotykam się ze sporą liczbą osób, które go bronią. Pal sześć, że cała idea jest totalnie sprzeczna z tym, co premier mówił przed wyborami w 2007 roku, jakoby masowe stawianie fotoradarów było właściwe dla osoby bez prawa jazdy. Premier mówi różne rzeczy i w gruncie rzeczy powinniśmy się przyzwyczaić, że zmienia zdanie w zależności od potrzeb. Ale jeśli człowiek wydawałoby się inteligentny mówi mi, że wystarczy przecież jechać zgodnie z przepisami i "wszyscy płaczą jak to źle, że nie będą mogli bezkarnie łamać przepisów", to coś chyba jest nie tak. Skoro utyskujemy na to, że polskich przedsiębiorców traktuje się jak potencjalnych przestępców lub w najlepszym razie dojne krowy i dlatego nasyła się na nich stada kontrolerów wszelkiej maści, to chyba należałoby zachować proporcje i w tym przypadku. Legalnie pracujące firmy przecież kontroli bać się nie muszą, prawda?

Druga odnosi się do istoty działania fotoradarów - nie łapią najważniejszych rzeczy wpływających na bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Tak się bowiem składa, że nadmierna prędkość (zwłaszcza ta ponad 20-30 km/h ponad normę) w gruncie rzeczy rzadko jest jedyną przyczyną tego typu zdarzeń. Najczęściej dochodzi do tego na przykład wyprzedzanie na przejściach dla pieszych, wyprzedzanie na podwójnej ciągłej lub na skrzyżowaniu, zajeżdżanie drogi czy złe ustawienie świateł. Ta ostatnia rzecz jest według mnie elementem najbardziej niedocenianym. A szkoda, bo przy świetle oślepiającym nadjeżdżających kierowców o wypadek dużo łatwiej niż przy szybkiej jeździe. Tu bowiem wcale nie trzeba jechać szybko.
Ale tego już setki fotoradarów nie wyłapią.